Wie ben jij dankbaar?

Als ik terugblik op het voorbije jaar, dan mag ik veilig stellen dat driekwart van de fantastische mensen die ik mocht begeleiden aangaf wél dankbaar te kunnen zijn om kleine dingen, maar dit niet of nauwelijks naar zichzelf toe kon vertalen.
De gewoonte om dankbaar te zijn voor al het goede dat je overkomt, en voor jouw eigen aandeel daarin is nochtans een fantastische energizer.
Er zijn verschillende dingen die positieve gevoelens van waardering of dankbaarheid kunnen oproepen. We weten inmiddels dat deze gevoelens meer betekenis geven aan ons leven én leiden tot een betere gezondheid.
 
Dankbaarheid is een emotie die lijkt op waardering, en positief psychologisch onderzoek heeft neurologische redenen gevonden waarom mensen kunnen profiteren van de dagdagelijkse praktijk van het uiten van dank voor ons leven, ook in tijden van uitdaging en verandering. Wetenschappelijk onderzoek laat zien dat het uitvoeren van een dagelijkse dankbaarheidsoefening je gelukkiger, meer gedisciplineerd, beter in staat om je doelen te bereiken, zelfs fysiek gezonder te zijn (Krause et al., 2015), en - misschien het beste van alles- ons bevrijdt van emotionele pijn.
In onze kindertijd, zakt negatieve informatie gemakkelijk én ongefilterd tot diep in het brein. Hoe emotioneler geladen negatieve berichten zijn, hoe meer ze in het onderbewustzijn blijven hangen. Ze worden vervolgens “beperkende overtuigingen” die ons tegenhouden. Dankbaarheid heeft mijzelf en veel van mijn coachees bevrijd van oude beperkende overtuigingen.

Hoe werkt dit nu juist?
 
Om te beginnen misschien even definiëren wat ik bedoel met 'dankbaarheid'. Velen van ons drukken hun dank uit door “dank u” te zeggen tegen iemand die ons heeft geholpen of ons een geschenk heeft gegeven. Vanuit wetenschappelijk perspectief is dankbaarheid echter niet alleen een actie: het is ook een positieve emotie die een doel dient.
 
In de positieve psychologie definiëren ze dankbaarheid op een manier waarop wetenschappers de effecten ervan kunnen meten en beweren dat dankbaarheid meer is dan een dankbaar gevoel: het is een diepere waardering voor iemand (of iets) die een langduriger positiviteit oplevert. Ik zou nu tientallen definities kunnen aanleveren, maar laat het ons op deze simpele omschrijving houden:
een emotie die wordt opgeroepen wanneer men onverwachte en met opzet verkregen voordelen ontvangt waarvan wordt gedacht dat dit heen sleutelrol speelt bij het beginnen en onderhouden van (sociale) relaties.
 
Het is niet genoeg om alleen maar aan ‘dankbaarheid’ te denken, het is nodig om de emotie die erbij hoort ook te voelen. Je kan daarbij de dankbaarheid die je voelt ook naar buiten toe uiten. Wie ben jij dankbaar? Hoe vaak uit je dit? Als je dankbaarheid op de juiste manier oefent, dan gebruik je de plasticiteit van je hersenen. We kunnen onze fysieke hersenen herstructureren (neuroplasticiteit) door onze geest te gebruiken om betere hersenverbindingen te maken.

Wanneer je dankbaarheid gaat voelen en dit met dagdagelijkse regelmaat gaat beoefenen, dan vuur je die gevoelens af op je hersencentrum. Onderzoek toont aan dat de door jou nieuw gebaande hersenverbindingen opgenomen worden door het langetermijngeheugen van waaruit ze zich verspreiden in het onderbewustzijn en jouw diepe overtuigingen (die ons vooruit duwen) beïnvloeden.  
 
Ik heb van meerdere cliënten na hun sessie bij mij vernomen hoe het dagelijks focussen op wat wél werkt voor hen het verschil maakte.
Er zijn nog veel andere manieren om dankbaarheid op te zoeken zoals erkenning, waardering, lof, kansen geven, herkenning, ontvankelijkheid. Veel mensen voelen zich bij dankbaarheid onwennig. Zowel als ze van anderen komt, als wanneer je ze aan jezelf zou kunnen geven.

Doel van dankbaarheid
 
“Gratitude makes sense of the past, brings peace for today and creates a vision for tomorrow “  - M. Beattie
 
In een staat van dankbaarheid zeggen we ‘ja’ tegen het leven. Je bevestigt dat het leven al met al goed is en dat het zaken bevat die de moeite waard zijn. De waardering die we ontvangen, kan een bevredigend effect hebben dankzij de aanwezigheid ervan én door de inspanning van de gever die ervoor heeft gekozen om de dankbaarheid te uiten. Door dit proces herkennen we het geluk van alles wat ons leven én onszelf beter maakt.
 
Mensen kunnen dankbaarheid gebruiken om nieuwe (sociale) relaties te vormen of om bestaande relaties te versterken. Handelingen van dankbaarheid worden gebruikt om zich te verontschuldigen, het goed te maken en andere problemen op te lossen.
“Gewoon” dankbaar zijn voor het leven is een geweldige manier om jezelf te motiveren om carpe diem in actie te brengen.
 
Waarom dankbaarheid werkt…
 
Dankbaarheid is een onbaatzuchtige daad. De handelingen worden onvoorwaardelijk gedaan om mensen te laten zien dat ze worden gewaardeerd. "Een geschenk dat vrij wordt gegeven" is een manier om te begrijpen hoe deze handelingen zijn.
 
Als een collega een off day heeft en je laat een ondersteunend post-itje achter op zijn scherm, dan vraag je waarschijnlijk niet om iets ‘in return’ te krijgen. In plaats daarvan herinner je hem aan zijn waarde en uit je dankbaarheid voor zijn bestaan. 
 
Het mooie is dat - zelfs als we niks terugverwachten – het vaak wel zo verloopt. Dankbaarheid is op een goede manier besmettelijk. In het vorige voorbeeld zal je collega misschien ook eens iets opbeurend voor je doen als je down bent.
 
Er zijn de voorbije jaren talrijke onderzoeken gedaan naar de effecten van dankbaarheid.
Zo verhoogt dankbaarheid je gevoel van welbevinden.  Het is bovendien een krachtig instrument om diepgang in relaties met mensen om je heen te bekomen. Onderzoek toont aan dat mensen die hun dankbaarheid uitdrukken vaker vergeven worden door anderen. Bovendien zou het de verbinding tussen mensen bevorderen.
Dr. Emmons (2003) deed toonaangevend onderzoek waarbij de impact van dankbaarheid uitoefenen grondig onderzocht werd.   
We zien onder andere een toename van geluksgevoel, groter gevoel van controle en focus, betere fysieke en mentale gezondheid (link geest-lichaam) en in het algemeen een beter leven. Ook Krause (2006) toonde aan dat dankbaarheid je stress level aanzienlijk kan doen afnemen.
 
Pas het toe op je leven!
 
Start vanavond, voordat je gaat slapen.  Denk aan de positieve dingen die vandaag overdag hebben plaatsgevonden. Neem een ​​moment om dit elke avond te doen. Overweeg ook een dankbaarheidsdagboek of een dankbaarheidspot (zoek eens op: gratitude jar).
 
Voor degenen die worstelen met angst, kan dit ook het begin van een dag zijn: denk voordat je uit bed komt aan drie dingen - hoe klein ook - waar je dankbaar voor bent. Laat jezelf dit zelfs op een heel zware dag doen, zelfs als je interne stem er een van sarcasme is: slechts drie dingen.
 
Als je kinderen hebt, neem dan even voor het slapengaan een momentje om hen te vragen even na te denken over iets waar ze zelf dankbaar voor zijn. Geef het goede voorbeeld door te delen waar jij dankbaar voor bent, omdat dit kinderen het belang van de oefening laat zien.
 
Als je het gevoel hebt dat je in je leven iemand betekenisvol nog niet echt hebt bedankt, schrijf hem/haar dan misschien een brief waarin je je dankbaarheid uitspreekt. Geef de brief indien mogelijk persoonlijk af. Wie weet welke impact dit zal hebben op jullie levens...
 
Al deze acties, hoe klein ook, helpen een cultuur van dankbaarheid vorm te geven.
 
Wanneer mensen elkaar dankbaar zijn, roept dat op tot een wederkerigheid, en dit is een positieve kettingreactie om aan te moedigen in elk gezin, op elke werkplek en in de samenleving. What better thing to wish for in 2020?
 
Idealistische, verbindende, hoopvolle en dankbare groet,